فرانز کافکا
وەرگێڕان ژ ئنگلیزی: ھوشەنگ فاروق
یاسایێن مە ب شێوەیەکێ گشتی د ناڤدار و دیار نینن, ئەو ژ لایێ گڕوپەکێ بچویکێ وان کەسانێن پایەبلند ڤە دھێنە ڤەشارتن یێن کو مە ب ڕێڤە دبەن. ئەم یێن د وێ باوەریێ دا کو ئەڤ یاسایێن گەلەک کەڤن یێن بێی زانینا مە دھێنە بجە ئینان؛ ل گەل ڤێ یەکێ ژی ئەڤ چەندە تشتەکێ گەلەک ب ئێشە کو مروڤ ل پەی ھندەک یاسایان بچیت یێن کو کەس چ ژێ نەزانیت. و ئەز ھزرا وان خالێن دژ یەک ناکەم یێن کو دبیت خویا ببن ل دەمێ شروڤەکرنا ڤان یاسایان دا, یان ھزرا وان خالێن نەرێنی ژی ناکەم یێن کو ژ وان یاسایان دروست دبن ل وی دەمێ کو ھندەک ژ خەلکی بتنێ و نە ھەمی یێن ڕێ پێداینە کو شروڤەیا خوە یا تایبەت ل دەربارەی وێ ببێژن. و ئەڤ خالێن نەرێنی ژی دبیت کو گرنگییەکا وھا مەزن نەبیت. ژ بەرکو ئەڤ یاسایە گەلەک د کەڤنن؛ شروڤەکرنا وان ب درێژاھییا دیروکێ کار ل سەر ھاتییە کرن, و ھەلبەت جھێ خو یێ ل ناڤ یاسایێن دی ژی خوەشکرین؛ لێ سەرەڕای ڤێ چەندێ ژی ھێشتا ئەگەرەکێ ئازادییا شروڤەکرنا وان یا مای, و ئەڤ ئازادییە نھا گەلەک یا سنوردار بووی. سەرەڕای ڤێ چەندێ پایە بلندێن مە بێ گومان و ب ڕەنگەک ئاشکەرا ب شروڤەکرنێن خو یێن ل دەربارەی ڤان یاسایان ڤە ھاتینە گرێدان ژ بەر بەڕژەوەندیێن خوە یێن تایبەت یێن کو ل دژی مە, ژ بەر ھندێ ئەڤ یاسایە ھەر ژ دەستپێکا خوە یێن ھاتینە چێکرن ژ بۆ بەڕژەوەندییا ڤان کەسانێن پایەبلند, و ھەر ئەو بخوە ژی ل سەر یاسایێ دکەڤن, و دڤێت بھێتە گوتن کو چما ئەڤ یاسایە بتنێ ھاتینە ڕاسپاردن بۆ دەستێن وان. ھەلبەت ژیرییەک یا د ڤێ چەندێ دا ھەی-- گەلو کێ گومان ژ ژیرییاتییا ڤان یاسایێن گەلەک کەڤن ھەنە؟ -- لێ ھەروەسا ئەو دبیتە زەحمەتەک ژی ژ بۆ مە؛ و دبیت ئەم نەشێین خوە ژ ڤێ زەحمەتێ بدەینە پاش.
ھەلبەت ھەبوونا ڤان یاسایان, و ھەرچەوا بیت ژی, بابەتێ ڕاستیێ یە. نەریت ھەنە کو ھەبوونا ڤان یاسایان دیار دکەن و ئەو نھێنی نە, یێن کو ب کەسانێن پایەبلند ڤە ھاتینە گرێدان, لێ ئەو نە ھندەک نەریتن و قەت نابنە پتر ژ جورەکێ نەریتی کو ب دەمی ڤە ھاتبیتە گرێدان, ژ بەرکو خالا سەرەکی و بنگەھین ئەوە کو ئەڤ نەریتە وەکی کودەکێ نھێنی یە یا کو دڤێت وەک تشتەک نھێنی و ڤەشارتی بمینیت. و گەلەک ژ مە ل ناڤا خەلکی دا و ب ھشیاری ل دویڤ ڤان کریارێن کەسانێن پایەبلند چووینە, و گەلەک تومار ب دەستڤە ئیناینە, کو باب و کالێن مە یێن پێشین تومارکرینە-- و ئەڤ تومارە مە ب ژیری و ھشیارییا خوە یێ بەردەوام کری-- و بۆ مە ژمارەیەکا زوور یا ڕاستییان ئارمانجکرینە و دیاربووینە کو مەیلا وان ژ بۆ ھندێ دچیت کو ڕێکێ بدەنە ڤێ چەندێ یان ژی ڤێ جورە نەریتا دیروکی؛ لێ ل دەما خوە گونجاندنێ ل گەل ڤان جورە نەریتێن کو بەرییا نھا ھاتینە تاقیکرن و ب ڕەنگەک لوجیکی ڕامانێن وان ھاتینە دیارکرن, ئەم ب ھەر شێوەیەکێ بیت ھەول ددەین کو ل ڕێیەکێ بگەڕین ژ بۆ کو خوە بگونجینین ژ بۆ دەمێ نھا یان ژی پاشەڕۆژێ, ھەمی تشت گوماناوی دبن, و ئەڤ کارێ مە ژی بتنێ وەک یارییەکا ڕوشەنبیری خویا دبیت, ژ بەرکو دبیت ئەڤ یاسایێن کو ئەم ھەول ددەین ئاشکەرا بکەین د بنیات دا ھەبوونا وان ژی نەبیت. ھندەک لایەنێن کێم ھەنە کو ب ڕاستی ژی ل گەل ڤێ بوچوونێ نە و ھەول ددەن کو وێ ئاشکەرا بکەن, ھەگەر ھەبوونا ڤێ یاسایێ ھەبیت, مسوگەر ئەو دێ ئەڤە بیت: یاسا پێکدھێت ژ ھەر کارەکێ کو کەسێن پایەبلند پێ ڕادبن. ئەڤ بەشێ کو ل گەل وێ بوچوونێ ل ھەمی جھان بتنێ ڕەفتارێن بێ ئەگەر و بێ ڕامان یێن کەسانێن پایەبلند دبینن, و نەریتێن ناڤدار یێن گەلی ژی قەبول ناکەن, و ل گوری وان ھزرێن وان ھەین ھندەک خەسلەتێن نە گرنگ یێن بلەز ھەنە کو ل پترییا دەمان ھێزا وان ب سەر زیانێن خوە یێن گران ناکەڤن, ژ بەر ڤێ چەندێ ئەڤ چەندە ئارامییەکا شاش, یا جھێ سەرداربرنێ, و باوەری بخوە نەبوونێ ددەتە خەلکی ژ بۆ ڕاوەستانێ ل ھەمبەر ھەمی بوویەرێن کو ل پاشەڕۆژێ ڕووبدەن. ئەڤ چەندە ژی ناھێتە قەبوول کرن, لێ ژمارەیەکا ھەرە زوور یا خەلکێ مە پشتا خو ب ڤی نەریتی د بەستن ب ھێجەتا وێ ڕاستیێ یا کو ئەڤ نەریتە یا تەمام نینە و دڤێت پتر بێتە شروڤەکرن, و ئەو کەرەستەیێن ھەین, کو گەلەک مەزن خویا دکەن, ھێشتا ھەر گەلەک د کێمن, و دڤێت گەلەک چەرخ و سەدە ببوورن داکو ب دروستاھی تەمام ببیت. ئەڤ بوچوونە, گەلەک نابیتە جھێ دل ڕەحەتیێ, مادەم دەمێ نھا ھێشتا یێ ل ژێر ترس و گومانێ دا, ل گەل ڤێ چەندێ بیروباوەرەک یا ھەی کو ڕێکێ گەش دکەت, ئەو ژی دبێژیت کو دەم دێ ھێدی ھێدی ھێت داکو ئەڤ نەریتە و لێکولینا مە ب ھەڤڕا بەرەڤ دوماھییەکێ بچن, و ئەو دەم دێ بیتە دەمێ بێھن فرەھیێ, چونکە ھەمی تشت دێ گەلەک یێن ڕوھن و ئاشکەرا بن, دێ یاسا ڤەگەڕیت بۆ خەلکی, و دێ کەسێن پایەبلند ژ ناڤ چن. ئەڤ چەندە نابیتە بنیاتەک ژ بۆ نەڤییان و ڕاوەستییانێ ل دژی کەسانێن پایەبلند؛ ھەلبەت وەسا نینە, و چ کەس ڤی کاری ناکەن. پتر مەیلا مە ژ بۆ ھندێ دچیت کو کەربێن مە ژ ھەڤدوو ڤەببن, ژ بەرکو مە ھێشتا خوە دیار نەکرییە کو ئەم یێن ژ ھەژی بین ژ بۆ باوەری نە ئینان ب ڤان یاسایان. ئەڤ چەندە ژی ئەگەرێ سەرەکی یە کا بوچی ئەو بەشێن مروڤان یێن کو باوەری ب نەبوونا ڤان یاسایان ھەین گەلەک د کێمن—سەرەڕای ڤێ چەندێ ڕێبازا وان ب ھەمی ڕەنگان ڤە گەلەک یا بالکێشە, ژ بەرکو ئەو ب ئاشکەرانە دانپێدانێ ب ھەبوون و مافێ بەردەوامبوونێ د ھەبوونێ دا یا کەسانێن پایەبلند ناکەن. ب ڕاستی ژی مروڤ دشێت ڤێ ئاریشێ بتنێ ب ڕێکەکا پارادوکسی دەرببڕیت: ھەر لایەنەک کو نە بتنێ دەستبەرداری باوەریبوونێ ب یاسایا و نەریتێن کەڤن ببیت, بەلکو دەستبەرداری پایەبلندیێ ژی ببیت, دێ ھوسا ھەمی خەلک پشتەڤانییا وی لایەنی کەت؛ ھەتا نھا چ لایەن ژ بۆ ڤێ یەکێ نە ھاتینە پێش, ژ بەرکو چ کەس نەوێرن و د ئامادەنینن دەستبەرداری پایەبلندیێ ببن. ئەم یێن کەفتینە ل ناڤبەرا نال و بزماران دا. نڤیسەرەکێ جارەکێ ئەڤ ئاریشە ب ڤی ڕەنگی پێناسەکربوو: تاکە یاسایێ جێگیر و دیار یێ کو ل سەر مە ھاتییە سەپاندن, پایەبلندی یە, و گەلو ئەم بخوە خوە ژ ڤی جورە یاسایی بێبەش بکەین؟
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق