کتێبکوژ

ژ وی کەسی نەترسە، یێ گەلەگ پەرتووکا دخوینت، لێ ژ وی کەسی بترسە یێ ئێک پەرتووک دخوینت و وێ پەرتووکێ پیروز دبینت. (عەلی ئەلوەردی)

من کتێبکوژ ژ مەلەککوژ وەرگرتییە، د رۆمانا کەشتییا فریشتەیان یا بەختیار عەلی دا. ھوسان ھاتییە، د ھوندرێ ھەر مرۆڤەکێ دا فریشتەیەک ھەیە. ھەر دەما کو ئەو مرۆڤ حەقیقەتێ ژ دەست ددت, وی دەمی وەکو زارۆکبوونێ، ئەو فریشتە ژ بەدەنێ وی دەردکەڤت، درەڤت و ب تەنا سەرێ خوە دژیت، ھندەک کەس ھەنە دکارن وان فریشتا ببین و ھندەک نکارن ببین، چەند کەسێن ئیسلامییێن رادیکال ڤان فریشتان ب شەیتانی د شوبھینن، و باوەردکن کو ئەڤە شەیتانن خوە نیشا مرۆڤان ددن و دبێژنێ ئەز فریشتێ فلان کەسی بووم، ئەڤ گروپێ رادیکال دھێـتە ناڤ کرن د رومانێ دا ب ( مەلەککوژ) ژبەرکو ئەڤ گروپە مەلایکەتا دکوژن ب ناڤێ شەیتانی، ئەو چەند مەلایکەتەکێ دکوژن ئەو دزانن شەیتانەک ژ ناڤ بر…

بۆچی مرۆڤ دوژمنکارییا مەعریفێ دکت؟ بۆچی مرۆڤ ژ بوھا و روناھیا فەلسەفێ درەڤت؟ ئەو چ ھزرن رێگرن ل ھەمبەر مەعریفێ؟ ئەو چ دەستھەلاتن زەلامێن مەعریفێ دکوژن؟ ئەو چ لەشکەرە کتێب ل بەر دبتە رەشە نەتنێ ب ئاگری لێ ب تانک و گولەیان ژی ھێرشی کتێبێ دکن، ئەو چ مرۆڤن تو خەبەرا ب دەیک و خویشک بێژیێ پێ خوەشترە توناڤێ فەیلەسۆفەکێ یان زاراڤەکێ فەلسەفی ل دەڤ ببێژی؟ ئەڤ پرس وەک کەیوانا ل دور روژێ، وەسان ل دور سەرێ من دزڤرن!

رێبەر کوردۆ و عیسا تاھر ل سەر بوچوونەکێ ھەڤرا بوون کو: مرۆڤ دوژمنکارییا مەعریفێ دکت دا کو بەختەوەریا خوە یا ژ نەزانینێ ھاتی وندا نەکت. ئەز باوەردکم وەسان بت ، لێ رەھا نینە. د ھەمان دەمدا دیالکیتکە، ھەر تشتێ ل سەر نەزانینێ ئاڤا بووی، بێحەمد دوژمنکارییا مەعریفێ کریە. ڤێجا ئەو مەعریفە فەلسەفە بت یان زانست قەیدی ناکت، ھەتا کو پارتەکا سیاسی ل سەر نەزانینا خەلکی ئاڤاببت. ل وی دەمێ ئەو دزانت زانابوونا خەلکی داوییا دەمسالا وێ یە، لەوران ئەو ب زانابوون دوژمنکارییا وێ مەعریفێ دکت یا کو بەروڤاژی ئارمانجا وێ بھێت، بۆ میناک پارتێن سیاسی یێن کوردی ب ھەمی رەنگێن خوە، ل سەر نەزانەبوونا تاکێ کورد ئاڤا بووینە، ئەڤ نەزانەبوون دگەل نەھشێ کۆمی کرییە ئالاڤەک بۆ پەیداکرنا جەماوەرەکێ، کۆم وەک پەزەکێ مەخەلھاتی، روونشتی و تەنا ل بەندا بریارا شڤانی، حەماسەت بەرھەمێ نەھشێ کومێ یە، نە دیاردەکا تاکەکەسی یە، ئەو ل سەر حەماسەتێ دژین، ڤێجا جەماوەرێ دیندار بو پارتیێن دینداری بونە مولک، گۆمان و پرس کرن ل سەر دینی د چارچوڤەکێ مەعریفی دا. تێرا ھندێ ھەیە ئەو پارتێن دینی دوژمنکارییا زەلامێن مەعریفێ بکن، ڤێجا ئەڤە وەک میناک پارتێن ل سەر نەھشێ نەتەوەی و چەپگری ژی دژین ھەمان ئالاڤ ھەنە. ئەو ژ وێ زانەبوونێ د ترسن یاکو جەماوەری ژ بن باندورا وان دەربخت، ڤێجا ئەو مەعریفە چەند نێزیکی حەقیقەتێ یان نێزیکی بەرژەوەندییا گشتی بت ل دەف وان ب پیڤازەکێ ناچت، داکو دو تشتان ژبیرنەکم. ئێک کورد وەک مللەت قوربانییێ ھزرکرنا کومێ یە، دو قوربانییێ نەزانینیێ یە، ھەتا کو ئەم ڤی مللەتی قورتال بکن ل گوری من پێتڤی یە. ئێک ئەڤ مللەت نێزکی مەعریفێ ببت و ژ نەزانینا خوە پوشمان ببت. دو پێتڤی یە تارادەیەکێ باش ئەڤ مللەت بەرەڤ تاکەکەسییێ بچت دا کو ل عەقلێ کومێ ئێدی نەفکرت، ئەھا تو دبینی پارتێن کوردی ل دەوسا گوھەرینا ڤان ھەردو خالا کێماسیا کوردان د ھەردو خالان دا ب کار ئینایە و ل سەر ئاڤابووینە. نھا من زانی ئەو بۆچی دوژمنکارییا مەعریفێ دکن، ھەلبەت کێشانا زەلامێن مەعریفێ بو ناڤ رێزێن خوە یەک مودرێنە فورمێ دوژمنکارییا مەعریفێ یە، ژبەرکو وەک شیرێ ئیمام عەلی دو برینا د کولت، ئێک زەلامێن مەعریفێ دخەسینت، دو خوە وەسا دتە ناسکرن کو ئەم کەسێن خودان مەعریفە د حەبینن و ژ مەعریفێ حەزدکن،

کەسێن کتێب کوژکینە؟

ل نێزیک بۆچوونا رێبەر کوردویی و عیسا تاھری، بۆچوونا جان جاک رۆسۆ ھەمان تێزە، وەکو ئەو دبێژت ( چەند مرۆڤ زانا دبت بەختەوەرییا خوە ژ دەست ددت) رەنگە نێرینا وی پتر بۆ کومەلگەھێ بت ژ تاکەکەسی، یەک ژ بەختەوەرتریین ئیجاخێن مرۆڤایەتییێ، ئیجاخەکا ئەفریکی یە. ب تنێ ئەو ٥٠ ھەڤوکان دزانن، بێ حەمد ل ھەڤوکا ٥١ ئێکێ دێ ئەو ژی بنە کتێبکوژ.

ئەز باوەرناکم کتێبکوژ ئەو ب تنێ بن یێن پەرتووکخانەیا ئەسکەندەری و فاتیکانێ سوتین، یان یێن پەرتوکخانەیێن بەغدایێ تێکەلی روویبارێ دیجلەکری، کتێبکوژ بنگەھێ وێ زێدەتر ژ کویلایەتییێ دھێت، کا چاوان بنگەھێ ئازادییێ ژ مەعریفێ دەست پێدکت، کەسێن کتێبکوژ دەست پێدکن ژ کەسێن باوەری ب پیروزییا ھەی، ڤێجا ئەو پیرۆزی دنیایی یان ئاخرەتی بن چ جوداھی نینە، دانانا سنورەکێ بۆ پیرۆزییێ و بەرگریکرن ژ وی سنوری، یەک ژ ترسناکترین جۆرێن کتێبکوژیێ یە، ژبەرکو ژ دەرڤەی چوارچوڤێ وێ پیرۆزییێ ، یان مەعریفە خودێ نەناسە و سزایێ وێ ب دارڤەکرنە، یان ژی وەلات فروشە و خائینە و دژی ئاسایشا نەتەوەی یە ھەم دیسان سزایێ وێ تەلافتن و ب دارڤەکرنە، ھەر ژ بەرھندێ ئەلبێرت کامۆ ب خرابی بەحس ل دانانا سنوران کرییە. کەسێن سنورا ددانن و بەرگریێ ژێدکن دیسان وان ب کویلە ل قەلەم ددت، ھەتا کو وان کویلان ژی رەخنە دکت یێن سنورێن خوە بەرفەرھدکن و ھەو دزانن کو ئازاد بوینە، سنور سنورە بو مەعریفێ ڤێجا مەزن و بچووک جوداھی چییە؟ یان ئەو زەلامێن مەعریفێ یێن دژی سنورا دچنە د سنورەکێ مەزن دە، مەزناھییا سنوری دکنە بوھانە بۆ ئازادیا خوە یا رەھا ، ئەوژی ھەو دزانن کو نەبووینە کتێبکوژ،

مودێلێ دن یێ کتێبکوژیێ پەیوەندی ب پیرۆزی و سنوران و بەختەوەریێ ڤە نینە، بەلکو مەعریفە ڤەدیتنا نەزانینا وانە و پاتە ل سەر نەزانینا وان رادبت، وان گلێش و ملێش ل بن پاتەیەکێ دناڤ کولاڤ و دەرسوکێن خوە دا ھلگرتینە، ھەر دەمێ بایەکێ مەعریفێ ھات بێحەمد ئەو ل ھەمبەر د راوەستن و دبنە کتێبکوژ، ئەو نڤیسکار و خواندەڤان یێن دەهـ فەیلەسوف خواندین و یێ یازدێ نوزانن و بۆ یێ یازدێ دبنە کتێبکوژ. ئەو جودانە ژ ئیجاخا ئەفریکی. ب تنێ دەروونزانەک دشێت ئەگەرێ کتێبکوژیا وان ببینت..

 ھەلکەت ئدریس عابد